Thực hiện Nghị quyết 50/2022/QH15 ngày 13/6/2022 của Quốc hội về Chương trình xây dựng Luật, pháp lệnh năm 2023, điều chỉnh chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022, chính phủ đã triển khai việc tổng kết thi hành luật Đất đai, thể chế hóa Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của BCH Trung ương về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất tao động lực đưa nước ta thành nước phát triển có nhu cầu cao và hoàn thiện hồ sơ dự án Luật đất đai.
Luật đất đai gồm 16 chương, 245 điều, trong đó giữ nguyên 28 điều; sưa đổi 184 điều, bổ sung mới 41 điều và bãi bỏ 8 điều.
Những chính sách mới, quan trọng của dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) bao gồm 11 nội dung chủ yếu:
Thứ nhất, quy định cụ thể và trách nhiệm của nhà nước; quyền nghĩa vụ của công dân với đất đai.
Dự thảo hoàn thiện các chế đình về quyền của Nhà nước, xác định trách nhiệ của các cơ quan trọng việc quy hoạch, kế hoạch, xác định mục đích, hạn mức và thời hạn sử dụng đất.
Phân cấp mạnh mẽ về thẩm quyền gắn với kiểm tra, giam sát, quản lý thống nhất từ Trung ương đến địa phương. Quy định chính sách đất đai cho đồng bào dân tộc thiểu số.
Bổ sung quy định về vai trò, trách nhiệm của mặt trận tổ Quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên, quyền và nghĩa vụ của công dân đối với đất đai.
Thứ hai: Hoàn thiện các quy định về quyền của người sử dụng đất:
Dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) đã bổ sung quy định quyền được thế chấp, cho thuê lại quyền thuê đất trong trường hợp trả tiền thuê đất hàng năm, bán tài sản thuộc sở hữu gắn liền với đất; quyền và nghĩa vụ sử dụng đất để xây dựng công trình ngầm, công trình trên không; các quy định về góp quyền sử đụng dất đẻ xây dựng, chỉnh trang đô thị phục vụ lợi lích chung.
Bổ sung quy định người sử dụng đất nông nghiệp được chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi để nâng cao hiệu quả sử dụng đất.
Thứ ba: về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất:
Bỏ sung hoàn thiện các quy định về nguyên tắc bảo đảm tính thống nhất với các quy hoạch ngành, lĩnh vực có sử dụng đất; hệ thống quy hoạch sử dụng đất bảo đảm đồng bộ ba cấp, trong đó quy hoạch sử dụng đất cấp huyện chi tiết đến từng thửa đất.
Bổ sung nội dung quy hoạch thể hiện được chỉ tiêu, không gian sử dụng đất; xác định khu vực sử dụng đất cần bảo vệ nghiêm ngặt, khu vực cần giữ ổn định, khu vực phát triển; định hướng phát triển các khu đô thị thị, khu công nghiệp, jhu thương mại dịch vụ; đổi mới về phương pháp lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
Hoàn thiện các quy định về sự tham gia của người dân trong lập, giam sát thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; quyền của người sử dụng đất trong khu vực quy hoạch; trách nhiệm công khai thông tin; quy định về rà soát, điều chỉnh hoặc hủy bỏ dự án không có khả năng thực hiện.
Thứ tư: về thu hồi đất và chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
Đã quy định cụ thể điều kiện, tiêu chí, các trường hợp Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng và trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư bảo đảm công khai, minh bạch trong thực thi và giam sát.
Đa dạng các hình thức bồi thường bằng đất hoặc bằng tiền, bằng nhà ở; giá đất bồi thường theo giá thị trường; công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải thực hiện trước khi thu hồi đất.
Cụ thể hóa nguyên tắc người được tái định cư phải có chỗ ở mới, có thu nhập và điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ thông qua quy định về tiêu chí hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, địa điểm tái định cư.
Bổ sung, hoàn thiện các chính sách hỗ trợ ổn định đời sống, đào tạo, chuyển đổi nghề, ổn định, sản xuất kinh doanh.
Mở rộng thành phần hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tại định cư; quy định trách nhiệm, cách thức lấy ý kiến đối tượng bị thu hồi đất; tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án riêng để thực hiện trước nằm rút ngắn tiến độ thực hiện dự án.
Thứ năm: về giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất.
Dự thảo đã quy định cụ thể về trường hợp, điều kiện, tiêu chí giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá, đấu thầu các dự án có sử dụng đất.
Quy định cụ thể các trường hợp thuê đất trả tiền một lần, thuê đất trả tiền hàng năm.
Phân cấu cho HĐND cấp tỉnh quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất có rừng phòng hộ, đặc dụng. Hoàn thiện quy định về việc giao đất, cho thuê đất đối với tổ chức tôn giáo. Bổ sung quy định để doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận đất đai.
Thứ sáu, về cơ chế, chính sách tài chính, giá đất; điều tiết quan hệ giữa nhà nước – thị trường – xã hội
Dự thảo đã bỏ khung giá đất, quy định cụ thể nguyên tắc định giá đất phù hợp với giá trị thị trường; bảng giá đất được xây dựng định kỳ hàng năm.
Quy định các trường hợp áp dụng bảng giá đất, trong đó áp dụng bảng giá để tính thuế thu nhập khi chuyển quyền sử dụng đất.
Mở rộng thành phần HĐ thẩm định giá đất với sự tham gia của đại diện HĐND, MTTQ Việt Nam, tổ chức tư vấn và chueyen gia về giá đất để đảm bảo độc lập, khách quan.
Phân cấp thẩm quyền cho UBND cấp huyện quyết định giá đất cụ thể phù hợp với thẩm quyền trong giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng…
Hoàn thiện các quy định về miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, bổ sung các trường hợp miễn, giảm theo lĩnh vực, địa bàn ưu đãi đầu tư, các đối tượng chính sách…
Thứ bảy, về phát triển quỹ đất, thị trường quyền sử đụng dất:
Dự thảo bổ sung 01 chương về phát triển quỹ đất với các cơ chế công khai, minh bạch, hiệu quả để nhà nước tạo quỹ đất, chủ động điều tiết cung – cầu thị trường, đấu giá quyền sử dụng đất.
Phát triển thị trường quyền sử dụng đất lành mạnh, ổn định thông qua các công cụ tài chính, chính sách thuế tăng thêm đối với các dự án chậm tiến độ, không đưa đất vào sử dụng; quy định các giao dịch về quyền sử dụng đất đối với các dự án kinh doanh bất động sản.
Thứ tám, về quản lý, sử đụng dất nông nghiệp, giải quyết những tồn tại hạn chế trong quản lý đất có nguồn gốc nông, lâm trường:
Mở rộng hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân không quá 15 lần hạn mức giao đất nông nghiệp và giao HĐND cấp tỉnh quy định cụ thể.
Mở rộng đối tượng được nhận chuyển nhượng đất trồng lúa là tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp.
Quy định tích tụ, tập trung đất đai, cơ chế góp quyền sử dụng đất để sản xuất nông nghiệp quy mô lớn.
Quy định cụ thể về giải quyết đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số; xử lý thu hồi đất đối với các trường hợp đang cho thuê, cho mượn trái phát luật, lấn chiếm.
Thứ chín, quy định về quản lý, sử dụng đất đa mục đích
Bổ sung các quy định về quản lý, sử dụng đất ở, đất nông nghiệp kết hợp với thương mại, dịch vụ; đất dự án du lịch có yếu tố tâm linh; đất xây dựng công trình trên không, công trình ngầm, đất hình thành từ lấn biển; quy định về quản lý đất quốc phòng, an ninh kết hợp với kinh tế nhằm phát huy nguồn lực, tiềm năng đất đai.
Thứ mười, quy định về chuyển đổi số và cải cách hành chính
Quy định về việc xây dựng, quản lý vận hành hệ thống thông tin dữ liệu đất đai quốc gia tập trung, thống nhất, đa mục tiêu và kết nối liên thông. Nâng cao chỉ số tiếp cận đất đai, thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường điện tử.
Thứ mười một: thanh tra, kiểm tra, giam sát, xử lý vi phạm; giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai:
Quy định về kiểm toán, kiểm tra chuyên ngành đất đai, hình thức đối thoại, hòa giải tại Tòa án; quy định rõ thẩm quyền cơ quan giải quyết tranh chấp đất đai
Hoàn thiện các cơ chế giam sát trong tổ chức thực hi chính sách, pháp luật ở từng cấp. Làm rõ phạm vi quy định của Luật đất đai và các luật khác.
Thông tin tham khảo: Biệt thự, shophouse Avenue Garden